Ditulis Oleh : A.S Patimarajo
Ado ado sajo nan tajadi di kampuang Malanca. Sasudah pacu kudo ndak jadi tibo pulo urang manembak bangau putiah di baringin gadang, tangah koto. Onde mak. Bagamuruah kampuang dek duo ratuih bangau tacilapak kanai pelor cinapang angin.
Yo, santiang urang manenok, ndak dapek mailak buruang kanai kacang kacang. Balambin lambin bangkai bangau tibo di tanah. Taimpik sorak urang di galanggang nan indak bisa dipakai untuak pacu. Baitu kancang angin bakisa. Lupo urang jo curito nan dulu.
Kecek nan cadiak di maso kini, namonyo baraliah isu. Kato urang saisuak iko tamasuak kaba nan baru. Tasarahlah, kok apo istilahnyo. Nan jaleh di lapau simpang, sudah sumbayang isya, malam kapatang, bangau di baringin gadang tu jadi buah bibia.
Samulo ado nan mambukak curito.
Sudah tu ado kawan nan manyolo. Katonyo, bangau tu buruang idaman. Tabangnyo maraok sanjo hari di batang baringin, manambah sumarak ka nagari. Sabab dek karano bangau tu pulo, urang tibo ka koto sanjo sanjo, babalanjo. Kadai jadi rami.
Manuruiknyo, bangau putiah nan panjang lihia ko, bisa jadi mainan baru parintang hari dek tamu nan datang. Karano tu, ndak buliah ditembak baitu sajo. Jikok sumbarang tabeh sae, beko abih bangau tu kanai badia.
"Dek kami bangau tu paralu untuak maimbau urang. Batambah rami kunjungan tantu laku juwo galeh kami," tambahnyo.
Ado pulo solo nan lain. Bangau tu barahak pulo iduik, bamalam, bakumpua samo samo di batang baringin. Samantaro siang hari inyo kan baserak. Mancari makan sarupo pulo jo buruang nan lain.
"Biya sajolah inyo rami rami di pucuak baringin tu, manga pulo ditembak. Kok layi ka dimakan bangau tu makanlah. Tapi kok sakadar dibunuah sajo, mako tamasuak awak urang niayo," jaleh kawan nan surang ko.
Tibo pulo solo nan lain. Katonyo, tagiah ndak ado karajo, bangau ditembak. "Apo salahnyo bangau tu? Di rumah awak bangau tu lalok? Pabiya sajolah bakumpua bangau tu di pucuak baringin. Malah cirik bangau tu rancak untuak ka pupuak tanaman. Tingga diawak sajo lai manggunokannyo," sindia nan surang ko pulo.
Ado lo nan mandareh. Tukang tembak bangau ko, bisa kanai hukum karano malangga aturan. Sabab bangau ko tamasuak buruang nan dilindungi. "Makonyo babuek baik pado pado i. Babuek buruak sakali ijan," hujam kawan ko.
Karano lah bakatutuih bunyi sarangan, ibarat mancik sikua, panggado saratuih. Mako tibo di Malanca, ibarat kato tantu dijawab, gayuang tantu disambuik.
Ikolah jawek Malanca. Cuma saketek dari diambo, katonyo, amih bana baun cirik bangau tu pagi hari. Kadang sasak angok kami ulah dek cirik bangau nan jatuah bakaleperan. "Rumah ambo dibawah batang baringin tu bana," jaleh Malanca, manjawek hujah nan tajadi.
Tambah Malanca pulo, tuan tuan indak tingga di sinan. Tuan tuan cuma mancaliak sajo dari jauah. "Layi tantu dek tuan tuan, bara banyak cirik bangau tu jatuah samalam hari. Ado tuan tuan maidu cirik bangau tu subuah subuah, pagi pagi. Ambo nan marasoan. Lai jaleh dek tuan tuan!!" tambah Malanca.
Karano suhu mulai paneh. Mako urang nan badebat sarato saisi kadai, batanyo ka Mak Uniang.
"Ba a caronyo ko lai Mak Uniang satantang bangau di batang baringin ko?" tanyo salah surang nan manangahi.
"Tuah sakato, cilako basilang, " jawek Mak Uniang.
"Apo aratinyo Mak?" sambuang tukang tanyo.
"Kok ka mancari tuah, baiyo iyo sajolah awak. Musyawarah dulu sabalun mangakok karajo. Ijan ado buruak sangko sasamo awak. Tapi kok ka mintak cilako awak. Pabanyak sajolah silang sangketo," jawek Mak Uniang sambia kalua kadai...
Urang salapau tamanuang...